Rib and Sea

Του Ιωσήφ Παπαδόπουλου.

Το νησάκι Αρμάθια είναι το μεγαλύτερο ενός συμπλέγματος μικρών νησιών που, μαζί με τα Ποντικονήσια και την Μακρά, στολίζει σαν ένα πολύτιμο περιδέραιο τον λαιμό της Κάσου, προστατεύοντας συγχρόνως το λιμάνι της από τους βορειοδυτικούς ανέμους που ταλαιπωρούν τις βόρειες ακτές της κατά την διάρκεια των μηνών του καλοκαιριού.

Ο φετινός Αύγουστος δεν μας άφησε πάντως να ξεμυτίσουμε απ' την Κάσο και να βυθιστούμε στην αγκαλιά της μαγικής θάλασσας των Αρμαθιών. Ο Αίολος και ο Ποσειδώνας είχαν στήσει ένα ξέφρενο χορό απ' τις αρχές Ιουλίου που, σε συνδυασμό με την έλλειψη φουσκωτού σκάφους, δεν μας άφησε να χαρούμε τις εκπληκτικές αμμουδιές των Αρμαθιών. Δύο ημέρες προτού αφήσουμε ωστόσο το νησί, οι άνεμοι κόπασαν για λίγο δίνοντάς μας την ευκαιρία να επιβιβαστούμε στην ψαρόβαρκα του Κώστα, του Μανώλη και του Ηλία (σπάνια, αλλά αρμονική συνιδιοκτησία) και να αγκυροβολήσουμε σε κάτι λιγότερο από μία ώρα στην εκπληκτική παραλία Μάρμαρα των Αρμαθιών.

Όση ώρα το ντιζελάκι μας μετέφερε αργά στον... παράδεισο, εγώ αναπολούσα την εποχή που η απόσταση από το λιμάνι της Κάσου μέχρι τα Μάρμαρα δεν ήταν παρά υπόθεση ενός τετάρτου της ώρας. Το φετινό "ταξίδι", όμως, πολύ το απόλαυσα. Είναι η μικρή ταχύτητα, σίγουρα, που σου δίνει την ευκαιρία να ζήσεις την διαδρομή, να δεις πράγματα που σου ξεφεύγουν όταν τρέχεις με 30 μίλια την ώρα.

Στ' Αρμάθια ζούσαν κάποτε και ευημερούσαν μερικές οικογένειες Κασιωτών, που καλλιεργούσαν τη γη, συγκεντρώνοντας σε λασίες (στέρνες) το νερό τής βροχής, εκμεταλλευόμενοι συγχρόνως τον γύψο που έβγαζαν απ' το έδαφος. Καίκια αγκυροβολούσαν στο Καραβοστάσι για να παραλάβουν τον γύψο, που μεραφερόταν σ' αυτά με βαγονέτα, ενώ τα πληρώματα διασκέδαζαν στα καφενεία που υπήρχαν στον οικισμό τής Υπαπαντής.

Σήμερα έχουν απομείνει μονάχα ερείπια, κατσίκια που προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν λίγη τροφή, άλωνες και σπασμένα κομμάτια κεραμικών και πορσελάνης, για να θυμίζουν πως κάποτε ζούσαν εδώ άνθρωποι. Μοναδικό διατηρημένο κτίσμα το εκκλησάκι τής Υπαπαντής, με τη λασία του και ένα μικρό δωμάτιο με σοφά, για να δώσει μια πρόχειρη στέγη στον επισκέπτη που θα ξεχαστεί εδώ κυνηγώντας κάποιες εμπειρίες ή μνήμες του παρελθόντος...

Στο βορεινό τμήμα τών Αρμαθιών υπάρχει λίμνη, η οποία, κατά πάσα πιθανότητα επικοινωνεί με την θάλασσα, αλλοιώς δεν δικαιολογείται εδώ η συνεχής ύπαρξη νερού, με δεδομένη την ανομβρία που πλήττει την Κάσο. Οι κοιλότητες τών βράχων της Κορακιάς αποτελούν μια πρώτης τάξεως φυσική "αλυκή" για την συγκέντρωση χονδρού αλατιού, το οποίο οι Κασιώτες ψαράδες δεν παραλείπουν να μαζεύουν την άνοιξη για να παστώσουν το ροίκιο και τις μένουλες.

Τ' Αρμάθια είναι προστατευόμενη περιοχή Natura και τόσο σ' αυτά όσο και στα υπόλοιπα μικρά νησιά του συμπλέγματος έχει παρατηρηθεί σημαντικός αριθμός γλάρων Audouin (αιγαιόγλαροι), μαυροπετρίτες και άλλα προστατευόμενα είδη πτηνών.