Rib and Sea

Του Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη (Σύμβουλος Πολιτισμού της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου–Κάσου).

Τα χαρακτηριστικά του έργου.  

Το έργο αφορά την πόντιση υποθαλάσσιου καλωδίου 600 kV DC με σκοπό τη διασύνδεση των ηλεκτρικών συστημάτων των τριών χωρών, το οποίο θα έχει μεταφορική ικανότητα 2000 MW προς οποιανδήποτε κατεύθυνση. Ήδη έχει γίνει η επίσημη ανάθεση των τριών σχετικών μελετών που προετοιμάζουν το έδαφος για τη φάση υλοποίησης του έργου στις ιταλικές εταιρείες CESI S.p.A. και GAS S.r.l.

Πρόκειται για μια μελέτη τεχνικού σχεδιασμού, μια μελέτη αναγνώρισης της βέλτιστης όδευσης του καλωδίου και μια μελέτη εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι οποίες αναμένεται να περατωθούν μέσα στο 2016. Όπως πληροφορούμεθα από τον Ελληνικό τύπο, η έναρξη των έργων που αφορούν το αρχικό καλώδιο διασύνδεσης Ισραήλ – Κύπρου, μήκους 300 περίπου χιλιομέτρων, αναμένεται να ξεκινήσουν το 2017 και να ολοκληρωθούν το 2019. Η δεύτερη φάση, που θα συνδέσει την Κρήτη με την Αττική και την ηπειρωτική Ελλάδα, θα ξεκινήσει το 2020 και η τρίτη και τελική φάση θα συνδέσει το καλώδιο από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη, ενόψει της πλήρους υλοποίησης της «ενεργειακής λεωφόρου», μέχρι το 2022.

Το συγκεκριμένο έργο ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο του 2012  και έχει στόχο να θέσει τέρμα στην ενεργειακή απομόνωση του Ισραήλ, της Κύπρου και νησιωτικών περιοχών της Ελλάδας. O EuroAsia InterConnector, αξίζει να σημειωθεί, συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος, που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Νοεμβρίου 2015 και αναμένεται να συμβάλει στην υλοποίηση του στόχου της Ενεργειακής Ένωσης για 10% διασύνδεση της ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα σε κράτη μέλη.                                                                                                                                                                                Το εκτιμώμενο κόστος του έργου κατά την πρώτη και δεύτερη φάση ανέρχεται στο €1,5 δισεκατομμύριο, το οποίο θα αναληφθεί πλήρως από τον οργανισμό EuroAsia Interconnector. Το καλώδιο προβλέπεται να τοποθετηθεί σε βάθος μέχρι 2.000 μέτρων στο βυθό της θάλασσας και οι εταίροι μελετούν την επέκταση του έργου μετά την αποπεράτωσή του προκειμένου να διπλασιαστεί η μεταφορική του ικανότητα. Υπολογίζεται ότι το αναμενόμενο Κοινωνικό – Οικονομικό Όφελος του EuroAsia Interconnector θα ανέλθει στα 10 δισ. Ευρώ.
Σημειώνουμε ότι, όπως έχει συμφωνηθεί, φορέας υλοποίησης για το τμήμα Κύπρος – Κρήτη είναι η ΔΕΗ Quantum Energy Ltd.

Το υποβρύχιο καλώδιο και τα νησιά μας.          

Όπως φαίνεται από μια πρόχειρη απεικόνιση της διαδρομής του τμήματος του υποθαλάσσιου καλωδίου που ξεκινά από την Κύπρο με προορισμό την Κρήτη, αυτή περνά Νοτίως κι αρκετά πλησίον της Κάσου. Σκεφτόμουν έτσι πώς θα ’ταν στ’ αλήθεια άδικο αν κατά τη μακρά αυτή διαδρομή του το καλώδιο δεν προσέγγιζε, έστω κι εφαπτόμενο, στην Κάσο στερώντας τόσο από το ακριτικό μας αυτό νησί όσο και απ’ όλα τα Νότια νησιά της Δωδεκανήσου τις τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης που εγγυάται η παροχή φτηνής, σίγουρης, καθαρής και ανεξάντλητης ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη από το έτος 1984 η Κάσος είναι διασυνδεδεμένη μέσω υποβρύχιου ηλεκτρικού καλωδίου με την Κάρπαθο, τροφοδοτούμενη όλα αυτά τα χρόνια με ηλεκτρικό ρεύμα από το εργοστάσιο της Δ.Ε.Η. που βρίσκεται εγκατεστημένο εκεί. Αυτό σημαίνει ότι εφόσον εξασφαλιστεί η σύνδεση του ηλεκτρικού δικτύου της Κάσου με τον αγωγό EuroAsia Interconnector όχι μόνο η Κάσος αλλά και η Κάρπαθος λύνει αυτόματα και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ενεργειακό της πρόβλημα σε βάθος μάλιστα πολλών δεκαετιών αν όχι αιώνα και πλέον! Και φυσικά ανοίγεται αμέσως μετά και η προοπτική της διασύνδεσης και του μεγάλου μας νησιού της Ρόδου, που διαθέτει 120.000 καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος στη διάρκεια του χειμώνα και 250.000 καταναλωτές στη διάρκεια του καλοκαιριού, καθιστώντας και τη δική του υποθαλάσσια σύνδεση απολύτως ελκυστική και εύκολα αποσβέσιμη.

Ειδικότερα όμως για τα νησιά Κάρπαθο και Κάσο είναι προφανές πως με την προτεινόμενη σύνδεση θα προκύψει πλήρης ανατροπή των ενεργειακών και άρα και των οικονομικών και αναπτυξιακών δεδομένων των δυο νησιών, έτσι που η υλοποίηση της προτεινόμενης λύσης φαντάζει πραγματική σωτηρία για το μέλλον τους.   
Η συνεισφορά μάλιστα του έργου στην περιβαλλοντική προστασία της Καρπάθου θα είναι τεράστια, αφού με την αδρανοποίηση του τοπικού εργοστασίου της Δ.Ε.Η., το νησί όχι μόνο απαλλάσσεται από την όχληση και τα ρυπογόνα αέρια του προκαλεί η λειτουργία του, αλλά και από τον απολύτως υπαρκτό κίνδυνο μιας αγιάτρευτης περιβαλλοντικής μόλυνσης στον τουριστικό πυρήνα του νησιού, σε περίπτωση ατυχήματος σε κάποιο από τα πετρελαιοφόρα πλοία που ανεφοδιάζουν κάθε τρεις και λίγο με υγρά καύσιμα το εργοστάσιο της Δ.Ε.Η. στο Βρόντη.                                  
Σε πρόσφατη επικοινωνία μου με τον Δημήτρη Κατσαπρακάκη, Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Μηχανολογίας της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης, που έχει επισταμένως ασχοληθεί με τη λύση του ενεργειακού προβλήματος της Κάσου, ο κ. καθηγητής εξέφρασε την εκτίμηση ότι η προτεινόμενη σύνδεση είναι κατ’ αρχήν τεχνικά εφικτή. Αρκεί φυσικά το ζήτημα να τεθεί από την τοπική μας ηγεσία στους καθ’ ύλην αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες και να εξεταστεί εν συνεχεία από τους μελετητές του έργου σε συσχετισμό με τους όρους της σύμβασης που ήδη υπογράφτηκε. Και μάλιστα συμφωνήσαμε ότι η προτεινόμενη σύνδεση όχι μόνο δεν αναιρεί το σχεδιασμό εγκατάστασης αιολικού πάρκου στην Κάσο αλλά την εδραιώνει και την διευρύνει.

Απολύτως επιβεβλημένη η  άμεση ανάδειξη της ανάγκης σύνδεσης της Κάσου με τον EuroAsia Interconnector από την τοπική μας ηγεσία.
Με βάση τα όσα εξέθεσα κι αφού επί σειρά ετών παρακολουθούσα στενά την εξέλιξη του όλου θέματος κατέληξα στην απόφαση να καταθέσω επίσημα την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016 πρόταση στον Έπαρχο Καρπάθου – Κάσου Γιάννη Γεωρ. Μηνατσή ώστε να αναλάβει πρωτοβουλία, σε συνεργασία με τους Δημάρχους Καρπάθου Ηλία Ανδρ. Λάμπρο και Κάσου Μαίρη Σορώτου–Τσανάκη και να αναδείξει το θέμα ενώπιον των αρμόδιων κυβερνητικών παραγόντων και πρώτ’ απ’ όλα ενώπιον του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη που είναι και το καθ’ ύλην αρμόδιο μέλος της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Θα χρειαστεί φυσικά η ανοιχτή στήριξη του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου, των Βουλευτών Δωδεκανήσου όλων των κομμάτων, των πατριωτικών φορέων της Καρπαθιακής και της Κασιακής διασποράς αλλά και κάθε άλλου παράγοντα που συμφωνεί με την αξία της πρωτοβουλίας και μπορεί να επηρεάσει τις σχετικές εξελίξεις. Είναι τέτοιο το μέγεθος του οφέλους για τα νησιά μας που θεωρώ εντελώς απίθανο το ενδεχόμενο να σκοντάψει το θέμα σε κομματικές, παραταξιακές ή προσωπικές αντιδικίες. Ούτε φυσικά μπορεί να πιστέψει κανείς ότι τυχόν μικροσυμφέροντα εμπόρων ή διακινητών καυσίμων κ.λπ. μπορούν να λειτουργήσουν ανασταλτικά σε μια τέτοια επαναστατική προοπτική για τα νησιά μας.                                                                         
Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Πως, αν τώρα αδρανήσουμε, κανείς Καρπάθιος ή Κασιώτης του μέλλοντος δεν θα μας συγχωρήσει, αφού κατ’ αντιστοιχίαν, είναι σαν να ρέει δίπλα μας ο Νείλος κι εμείς να προσπαθούμε να αρδεύσουμε τα χωράφια μας συγκεντρώνοντας σταγόνα – σταγόνα το νερό της βροχής! Έχοντας ήδη μοιραστεί τις σκέψεις μου αυτές με μακρά σειρά σοβαρών Καρπάθιων και Κασιωτών συμπατριωτών μας, της ομόθυμης επιδοκιμασίας των οποίων έχει ήδη τύχει η κατατιθέμενη πρόταση, και με δεδομένη την προθυμία του Επάρχου Καρπάθου – Κάσου Γιάννη Γεωρ. Μηνατσή να αναλάβει άμεσα τη σχετική πρωτοβουλία, αισιοδοξώ πως το όλο θέμα θα τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση με την ελπίδα να οδηγηθούμε σύντομα στην πρακτική υλοποίησή του.

Σχόλιο "Rib and Sea".

Επικροτώ, κατ' αρχάς, απολύτως τις πρωτοβουλίες του καλού φίλου Γιώργου Τσαμπανάκη για την σύνδεση της Κάσου και της Καρπάθου με το υποθαλάσσιο αυτό καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα συνδέσει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι δεν διατηρώ τις επιφυλάξεις μου κατά πόσον μια τέτοια πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί, όταν απευθύνεται σε ώτα μη ακουόντων. Και εννοώ τα ώτα των κυβερνώντων, φυσικά, οι οποίοι περί άλλων τυρβάζουν.

Αφ' ετέρου φοβάμαι ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να υλοποιηθεί δηλαδή η πρόταση του Γιώργου Τσαμπανάκη, θα βάλει φρένο ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα ανακόψει τις προσπάθειες για την ηλεκτροδότηση των νησιών μας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Θα περιορίσω τέλος, προς το παρόν, την καχυποψία μου ως προς τις "αγνές" προθέσεις αυτών που θέλουν να συνδέσουν ενεργειακά το Ισραήλ με την Κύπρο και τη χώρα μας και ποιος μπορεί να είναι τελικώς ο αποδέκτης αυτού του "ωφέλιμου" έργου. Το "οικόπεδο", άλλωστε, που ακούει στο όνομα Ελλάδα - και ας μην θεωρηθεί αυτό συνωμοσιολογία - πολλοί το εποφθαλμιούν, για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Το μέλλον θα δείξει...

Ιωσήφ Παπαδόπουλος