Rib and Sea

Στο τεύχος Μαίου 1997 τού περιοδικού "ΦΟΥΣΚΩΤΑ KAI JETS" (έτσι λεγόταν τότε το σημερινό περιοδικό "ΦΟΥΣΚΩΤΟ") ο εκδότης του, κ. Δημ. Παπανδρέου, είχε δημοσιεύσει ένα σχόλιο στη σελίδα 98 με τίτλο "Φουσκωτές ίστορίες". Την παραθέτω ως έχει.

"ΦΟΥΣΚΩΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ"

Ο φίλος μου ο Λευτέρης με άκουγε εδώ και ώρα να του μιλάω για τα σημερινά φουσκωτά, με τις εξωφρενικές διαστάσεις των 7, 8, 9 αλλά και 10 μέτρων, την απίστευτη πλευστότητα που τους επιτρέπει να μένουν στην επιφάνεια σε κάθε περίπτωση και με κάθε φορτίο, τις θηριώδεις και τεχνολογικά προηγμένες εξωλέμβιες με τους ψεκασμούς και τους πάσης φύσεως αυτοματισμούς, τα διαστημικά (κυριολεκτικά!) ηλεκτρονικά βοηθήματα πλοήγησης, τις "υπερηχητικές" επιδόσεις, την αυτονομία εκατοντάδων μιλίων, την...

Ο Λευτέρης άναψε το τσιγάρο του ήσυχα, τακτοποίησε τα σπίρτα πάνω στον πάγκο εργασίας, και με ρώτησε: "Και πού είπες πως πηγαίνουν όλοι αυτοί με τα υπερ-ασφαλή, υπερ-γρήγορα και υπερ-ακριβά φουσκωτά τους;"

"Μα παντού", βιάστηκα να του απαντήσω. "Στους Πεταλιούς, στις Σπέτσες αλλά και πιο μακριά στο Αιγαίο. Μάλιστα φέτος γίνεται και ένας αγώνας από τα Χανιά στα Κύθηρα, στη Μήλο και πάλι στα Χανιά".

"Με τα σκάφη που έχουν εκατοντάδες άλογα, σύγχρονες μηχανές, βαθειές γάστρες που απορροφούν τους κραδασμούς, καλούς πολυεστέρες και γερά δεσίματα, μελετημένη κατανομή βάρους και συστήματα από δορυφόρους που σου λένε πού είσαι και πού πας;", με ξαναρώτησε ο Λευτέρης.

"Ναι", απάντησα.

"Πειραιά - Κρήτη, πάνε μ'αυτά τα σκάφη;", μου έβαλε την τρικλοποδιά ο Λευτέρης!

"Ε;", απάντησα.

"Κάτσε λοιπόν να σου δείξω τι εννοώ", είπε ο γενειοφόρος φίλος μου και άνοιξε ένα άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες και αποκόματα εφημερίδων.

...Καλοκαίρι του 1983. Ο Λευτέρης, αποφασίζει να πάει από τη Βουλιαγμένη στο Ηράκλειο με μια πλαστική ψαρόβαρκα 5 μέτρων με κινητήρα 40 ίππων, ένα ραδιοτηλέφωνο και μια πυξίδα. Η διαδρομή θα ήταν Βουλιαγμένη-Σίφνος-Σαντορίνη-Ηράκλειο. Βενζίνη θα έβαζαν στα νησιά. Κάποιος "γνωστός" θα ειδοποιούσε τα Λιμεναρχεία και ο αντιπρόσωπος Ηρακλείου της "40άρας" θα φρόντιζε για την υποδοχή των "θαλασσοπόρων". Εκτός από τον Λευτέρη, στη βάρκα επέβαινε και ο νεαρός ιδιοκτήτης του ναυπηγείου, που έτσι θα διαφήμιζε την ποιότητα και τις ικανότητες των προϊόντων του. Η αναχώρηση έγινε με μπουνάτσα και σε μερικές ώρες η βάρκα έφτασε στη Σίφνο. Με το λεωφορείο ο καπετάνιος ανέβηκε στην Απολλωνία να φέρει βενζίνη (!) και το ταξίδι συνεχίστηκε, με θάλασσα λίγο ταραγμένη μέχρι τη Σαντορίνη. Με χαρακτηριστική την απουσία των λιμεναρχείων, ο καπετάνιος πήρε ξανά το λεωφορείο για να φέρει βενζίνη και το ταξίδι συνεχίστηκε το επόμενο ρπωί με πολύ άσχημο καιρό, 6-7 μπωφόρ. Τα γιγαντιαία κύματα έκρυβαν τη μικρή βάρκα, που πήγαινε από 16 μέχρι... 2 μίλια (ανάλογα με την ανηφόρα ή την κατηφόρα, όπως είπε ο Λευτέρης!). Και να σημειώσω εδώ ότι η ανώτατη ταχύτητά της ήταν 18 μίλια. Με τον καιρό να χτυπάει το σκάφος από παντού και τα νερά να κατακλύζουν τα πάντα, οι τολμηροί μας φίλοι προσπαθούσαν να ακολουθήσουν "πορεία" προς τη νήσο Δία, έξω από το Ηράκλειο, βασιζόμενοι στην πυξίδα τους. Ως εκ θαύματος, έπεσαν κατ'ευθείαν πάνω της! Μέσα στη θαλασσοταραχή δε, είδαν ένα σκάφος του λιμενικού να κόβει βόλτες έξω από το νησί σαν να έψαχνε κάτι. Οι θαλασσοδαρμένοι μας ενθουσιάστηκαν: "Μας περιμένουν με δόξες και τιμές", σκέφτηκαν! Το λιμεναρχείο βγήκε να μας προϋπαντήσει και να μας συνοδέψει σε θριαμβευτική είσοδο στο λιμάνι".

Η αλήθεια, φευ, ήταν διαφορετική. Οι έξαλλοι λιμενικοί συνέλαβαν τον Λευτέρη και τον Γρηγόρη και τους οδήγησαν στο λιμεναρχείο, με την κατηγορία ότι ταξίδεψαν χωρίς άδεια και... απομακρύνθηκαν πάνω από δύο μίλια από την ακτή! Τελικά τους επεβλήθη πρόστιμο 20.000 δρχ., το οποίον με... μέσον μειώθηκε στις 2.000 δρχ., που πληρώθηκαν στην Αθήνα! Και πώς ενημερώθηκε το λιμεναρχείο; Μήπως από τον τοπικό αντιπρόσωπο της εξωλεμβίου; Οχι! Ο άνθρωπος το είχε ξεχάσει, και ούτε που εμφανίστηκε. Αυτό που είχε συμβεί, ήταν ότι ένα αεροπλάνο είδε τη βάρκα που θαλασσόδερνε μεσοπέλαγα, και νόμισε ότι ήταν ναυαγοί! Ειδοποίησε λοιπόν το λιμεναρχείο, το οποίο βγήκε να ψάξει το ναυάγιο!

Αυτά λοιπόν συνέβαιναν 14 χρόνια πριν, όταν τα φουσκωτά δεν είχαν πολυεστερικές γάστρες "ανοιχτής θαλάσσης" με βαθειά V, όταν ένα εξωλέμβιο 40 ίππων θεωρείτο "μεγάλο", όταν μια πλαστική βάρκα 5 μέτρων με εντελώς επίπεδη καρίνα πήγαινε από τη Βουλιαγμένη στην Κρήτη για διαφημιστικούς λόγους και το λιμεναρχείο της έβαζε πρόστιμο γιατί απομακρύνθηκε από την ακτή! Κάντε την σύγκριση με τα σημερινά σκάφη, τους κινητήρες, την τεχνολογία και τα ηλεκτρονικά και θα δείτε ότι οι εκ του ασφαλούς γενναίοι θαλασσοπόροι που εντρυφούν τώρα στις διάφορες παρέες, δεν είναι τελικά τόσο τολμηροί όσο εμφανίζονται (παρά μόνο ανθεκτικοί στο κτύπημα!). Γενναίος είναι αυτός που κάνει κάτι επικίνδυνο. Εάν η ασφάλειά σου είναι εξασφαλισμένη, τότε η γενναιότητα δίνει τη θέση της στην αντοχή. Αυτά, για την αποκατάσταση της πραγματικότητας αλλά και σαν δίδαγμα στους σημερινούς καπετάνιους των "φουσκωτών θωρηκτών", δίδαγμα που θα ανακόψει την καυχησιολογία και θα επαναφέρει το μέτρο!

Δημ. Παπανδρέου.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά εκείνο το σχόλιο τού εκδότη, μού έκανε κάποιο "κλικ". Με ενόχλησε. Πήρα λοιπόν χαρτί και καλαμάρι κι' έγραψα ένα δικό μου σχόλιο, εν είδει "απάντησης", το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος Αυγούστου '97.

"ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ"

Στη μνήμη όλων όσων Την αγνόησαν και το πλήρωσαν με τη ζωή τους... Στο φίλο μου Bill, που στάθηκε η αιτία να το ξαναθυμηθώ...

Η ιστορία τών δύο φίλων, που κατάφεραν να φτάσουν το 1983 με την πλαστική πεντάμετρη βάρκα τους στην Κρήτη, ξεκινώντας από την Βουλιαγμένη, με μια 40άρα εξωλέμβια, ήταν πολύ επίκαιρη αλλά και διδακτική.

Με το δικαίωμα, ωστόσο, που δίνουν σ' ένα φουσκωτοταξιδευτή, "καυχησιάρη καπετάνιο φουσκωτών θωρηκτών", που στις αρθρώσεις του έχει κάτσει η θαλασσινή αλμύρα και στο "κοντέρ" της μνήμης του έχουν καταγραφεί αναμνήσεις και εμπειρίες δεκάδων χιλιάδων ν. μιλίων, δεν μπορώ παρά να δω την ιστορία του Λευτέρη Βιτσαρά και τού φίλου μου Γρηγόρη Κασωτάκη από μια διαφορετική σκοπιά.

Δεν πρέπει επ'ουδενί να υποτιμηθεί η προσπάθεια τών δύο φίλων, που και τολμηρή ήταν και θαρραλέα. Ήταν όμως, δίχως άλλο, και επιπόλαιη. Και είναι ίσως τυχεροί, που μπορούν σήμερα από "θέση ισχύος" να κομπάζουν για το θάρρος τους και να περνούν το τόλμημά τους στους απογόνους τους αλλά και στους έκθαμβους αναγνώστες, φουσκωτοταξιδευτές και μη, τού περιοδικού. Γιατί, αλήθεια, γενναίος δεν είναι αυτός που κάνει κάτι επικίνδυνο και επιβιώνει. Αυτός είναι απλώς τυχερός στην άγνοια τού κινδύνου που ανέλαβε και επέζησε! Η Θάλασσα δεν αναγνωρίζει λέξεις όπως "γενναίος, αποφασιστικός, καπετάνιος, θαλασσοπόρος". Εχει τόση δύναμη η ίδια, που όλες αυτές οι φθαρτές ανθρώπινες "αρετές" και ιδιότητες, φαντάζουν ασήμαντες μπροστά Της. Και αν έτυχε, σε κάτι "τολμηρό" και "επικίνδυνο", που κάποτε κάναμε, να μείνουμε ζωντανοί, είναι γιατί η ίδια το επέτρεψε!

Θυμάμαι, ήταν το 1981, όταν αποφάσισα για πρώτη φορά να επιχειρήσω το πρώτο μεγάλο ταξίδι μου στην Κάσο με ένα τετράμετρο συμβατικό φουσκωτό, με όπλα μια πυξίδα, μερικούς ναυτικούς χάρτες, λίγο νερό και μια 40άρα Evinrude. Θυμάμαι, ακόμη, όσους με είδαν να φτάνω εκείνο το βράδυ τού Αυγούστου στο λιμάνι του Εμπορειού, μετά από περιπλάνηση τριών ημερών στο Αιγαίο, και αφού εν τω μεταξύ είχα ξεμείνει επί ώρες χαμένος στα ξερονήσια Ιούνια τού Καρπάθιου, καμένος από τον αδυσώπητο ήλιο, με χείλια σκασμένα, βλέφαρα και γένεια "χιονισμένα" από την αλμύρα. Με κοιτούσαν με δέος για το "κατόρθωμά" μου ή μήπως με συμπόνοια για την "τρέλλα" μου; Ποτέ μου δεν κατάλαβα! Εγώ όμως ένοιωθα ευτυχισμένος, γεμάτος, "γενναίος" ίσως, κι' ας μην είχα ακόμη καταλάβει πόσο "ασφαλές" ήταν το φουσκωτό μου. Από τότε έχω πάει στο ηρωϊκό αυτό και απομακρυσμένο νησί τού Αιγαίου 21 φορές (προσθέστε άλλες τόσες από τότε που έγραψα το άρθρο αυτό) με φουσκωτό. Δόξα τω Θεώ κι' Εκείνη...

Θυμάμαι τη φωτογραφία τής ξύλινης ψαρόβαρκας τού καπετάν Μανώλη που συχνά περνούσε, καθώς λένε, από την Κάσο στην Αλεξάνδρεια με τα κουπιά και το πανί, κάποιες δεκαετίες πίσω. Αυτός άραγε τι ήταν; Τρελλός, τολμηρός, γενναίος; Δεν ήταν τίποτε από αυτά! Ο καπετάν Μανώλης ήταν απλώς ερωτευμένος μαζί Της! Οπως είναι όλοι όσοι ταξιδεύουν στα χέρια Της με σεβασμό, και μένουν όρθιοι! Κι' αν ο καπετάν Μανώλης αρμένιζε τότε με τα κουπιά και το πανί, ήταν γιατί αυτά μόνο διέθετε, και όχι γιατί είχε άλλη, "καλύτερη" επιλογή και την απέρριψε! Μετά από τόσα χρόνια που ερωτοτροπώ μαζί Της, αυτό κατάλαβα. Μού επέτρεψε να ζήσω και να μιλώ γι' Αυτήν, γεμίζοντας τις μπαταρίες της ψυχής μου και το φιλμ τής μνήμης μου, γιατί Την αγαπούσα. Και όχι γιατί ταξίδεψα μέσα Της με... φουσκωτά! Σκασίλα Της για το "ασφαλές" και "ακίνδυνο" σκάφος μου! Σκασίλα Της για το "θάρρος" που έδειχνα πως είχα! Εκείνη για την ανασφάλειά μου και τούς γοργούς κτύπους της καρδιάς μου μόνο νοιαζόταν, που άκουγε κάθε φορά που ανοιγόμουν μονάχος στο χωρίς στεριές πέλαγος. Την αγωνία και τον κρυφό μου φόβο μετρούσε. Και μετά, καμάρωνε κι' ευχαριστιόταν για την ηδονή που με πλημμύριζε, όταν αφηνόμουν χαλαρός στα χέρια Της. Όταν τραβούσα προσεκτικά πίσω τη μανέτα στο θυμό Της, και έπλεα αργά, προσπαθώντας να σκαρφαλώσω με το φουσκωτό στα άσπρα μαλλιά Της. Και όταν πάλι ένοιωθε τον πόθο μου να παίξω προσεκτικά μαζί Της, με άφηνε να το επιχειρήσω χωρίς ποτέ να με πληγώσει. Και με άφησε να φτάσω στις άκρες τής Ευρώπης, στο Βοριά, στη Δύση και στην Ανατολή. Με άφησε να πάρω πολλές φορές μαζί τον γιο μου, όχι μόνο γιατί εγώ το ήθελα, αλλά γιατί ένοιωθε πως ήταν κι' αυτός ερωτευμένος μαζί Της. Κι' έτσι πορεύτηκα στο πλευρό Της μέχρι σήμερα, και με τη δική Της άδεια ελπίζω να πορευτώ όσα χρόνια ακόμη θα μού επιτρέψει. Με τη δική Της άδεια αρμένιζε στο Καρπάθιο και στο Λιβυκό ο καπετάν Μανώλης, με τη δική Της άδεια μπορούν να εξιστορούν σήμερα τις "γενναίες" ιστορίες τους ο Λευτέρης Βιτσαράς και ο καλός μου φίλος Γρηγόρης Κασωτάκης. Με τη δική Της άδεια αρμένιζε και ο Τάσος, μέχρι την ημέρα που Εκείνη αποφάσισε να τον πάρει για πάντα κοντά Της, όταν κουρασμένος από την αρρώστεια, έγειρε να κοιμηθεί την ώρα που το "ακίνδυνο" φουσκωτό του φίλου του Ανδρέα πετούσε από κύμα σε κύμα για τη Γαύδο...

Με την άδειά Της
Ιωσήφ Παπαδόπουλος