Rib and Sea

Του Μανώλη Μαυρομουστακάκη.

"Δεν με ενοχλεί που η δομή της κοινωνίας μας απέχει κατά πολύ της τελειότητας. Μ' εκνευρίζει που καλύπτουμε τα κενά με υποκατάστατα και μάλιστα ελαττωματικά" είχα πει. Και τι έγινε; Άλλαξε κάτι; Ποτέ δεν αλλάζει. Ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Άνθρωπος; Δηλαδή, άνω θρώσκω, κοιτάω ψηλά. Όσο μπορώ πιο ψηλά. Και αγνοώ το πού πατάω. Έχω όμως τη λογική. Και; Είμαι άνθρωπος; Ή απλά ένα ζώο με λογική που ζει όμως μια παράλογη ζωή; Πώς γίνεται αυτό; Και μόνο που το "λάθος" παλεύει μέσα μας με το "σωστό" παίρνει αξία. Πόσο μάλλον όταν επικρατεί. Με άπειρους τρόπους. Αστείους. Τόσο, ώστε δεν τους υπολογίζεις και η ζημιά γίνεται.

Ένα καλλιτεχνικό παράδειγμα με κοινωνικές προεκτάσεις. Ο Καζαντζίδης δεν μπορούσε να τραγουδήσει για χρόνια λόγω ενός... συμβολαίου. Πόσολογικοφανές επιχείρημα! Τόσο, ώστε να μη μπορούμε να ακούμε τον μεγαλύτερο ίσως Έλληνα βάρδο. Ο οποίος  μπορεί να είναι κακόπαιδί και να έκλεψε τραγούδια από τον Νικολόπουλο. Συγκρίνονται ως καλλιτεχνικές οντότητες ο ένας με τον άλλον; Βεβαίως, από την στιγμή που ο Καζαντζίδης έκανε το λάθος να κοντραριστεί με τον συνθέτη.

Ένα πολιτικό παράδειγμα τώρα με... καταστροφικές προεκτάσεις. Ο Κ. Καραμανλής είχε χαρακτηρίσει το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση του τζόγου, μιλώντας για την στρατηγική του στην εξάπλωση των τυχερών παιχνιδιών. Τον έκραξε χοντρά δηλαδή τον Σημίτη. Τα κανάλια, οι εφημερίδες έγραφαν και ξανάγραφαν για την κατά μέτωπον επίθεσή του. Κανείς δεν μίλησε για την αλήθεια που λέει πως τα καφενεία έχουν γεμίσει εδώ και χρόνια με ηλεκτρονικές ρουλέτες, ιππόδρομο, φρουτάκια. Τα περιπολικά στάθμευαν απ' έξω, οι αστυνομικοί έπιναν τον καφέ τους με τους μαγαζάτορες, αλλά "ντου" δεν έκαναν να τους μαζέψουν στο αυτόφωρο.

Και γιατί να το κάνουν οι άνθρωποι; Το χωρά ο νους σας; Φαντάζεστε την εικόνα; Πόσες φορές την έχετε δει; Εγώ άπειρες. Ντρέπομαι να βλέπω καθημερινά την προϊστορική αφέλεια κόντρα στο σύγχρονο πνεύμα. Το πνεύμα που μιλάει για ευφράδεια σκέψης κι' όχι για ευφράδεια λόγου. Το πνεύμα της πρωτοβουλίας, της ενεργοποίησης, της μεμονωμένης ή της ομαδικής. Μη λες ποτέ, εγώ δεν μπορώ να αλλάξω την κοινωνία. Σίγουρα δεν μπορείς. Γιατί όλοι λένε το ίδιο. Γιατί είμαστε μια κοινωνία τεμπέληδων, καλοβολεμένων στη μιζέρια. Αυτή είναι ο ομφάλιος λώρος που μας δένει με τη ζωή. Αυτή και όχι η περηφάνεια και η αξιοπρέπεια. Κι' όμως κλαιγόμαστε για τη μοίρα μας. Κάποιοι το λένε υποταγή. Εγώ λέω ότι φοβόμαστε να τη διαμορφώσουμε.

Έξυπνος δεν είναι αυτός που φοβάται πάντα. Ούτε αυτός που δεν φοβάται ποτέ. Έξυπνος είναι αυτός που ξέρει πότε πρέπει να φοβηθεί. Η μοίρα μας λέμε. Με κάποιον, βλέπετε, πρέπει να τα βάλουμε για να σκεπάσουμε την τεμπελιά και την ανικανότητά μας. Στα πρόσωπα των ταγών ενός τόπου καθρεφτίζεται η ποιότητα μιας κοινωνίας. Έφτασα στα 32 μου και ακόμα δεν κατάλαβα γιατί η αλήθεια είναι διχασμένη προσωπικότητα.

Κάτι ανίκανοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, προσπαθούν να ξεπεράσουν το πρόβλημα που έχουν με το "μέγεθός" τους, χλευάζοντας στο όνομα της ποιότητας ο,τιδήποτε δεν μπορούν να φτάσουν. Όταν πηγαίνεις για δόξα, εγκλωβίζεσαι. Διότι η δόξα είναι φυλακή. Το κελί στο οποίο λατρεύεις να ζεις. Κι' όσο μένεις απ' έξω, τόσο τρελαίνεσαι. Τόσο μισείς τους άλλους που ζουν σ' αυτό. Τους χτυπάς, τους βαράς όταν μπορείς. Τους βγάζεις αδελφές. Ο κραγμένος άντρας όμως είναι εξ ίσου γελοίος με την κραγμένη αδελφή. Είναι τόσο δύσκολο, βλέπετε, να καταλάβουμε πως δεν πρέπει να πασχίζουμε να πείσουμε τους άλλους για το ποιοι είμαστε, γιατί πολύ απλά το γνωρίζουν. Ας μην το δείχνουν.

Ποιος είμαι; Πάντως όχι η γριούλα που ξημεροβραδιάζεται στην εκκλησία κάνοντας μετάνοιες και προσευχές και με το που περνά το κατώφλι της στάζει δηλητήριο για τη γειτόνισσα και όλο της το σόϊ. Νομίζει πως παραμυθιάζει τον Θεό με τις τακτικές επισκέψεις στον Οίκο Του. Τέτοια χαζομάρα. Απίστευτη.

Όπως όλοι αυτοί οι ηλίθιοι που θα βιαστούν να σκεφτούν πως γράφω τα ίδια και τα ίδια με μικρές δόσεις επικαιρότητας. Όλοι αυτοί οι... ελάχιστοι, δεν θα καταλάβουν ποτέ πως αν δεν κοιτάς πού πατάς, δεν πρέπει να σηκώνεις το κεφάλι ψηλά! Μετά θα τα βάλεις με τη μοίρα σου. Υποκριτή! Ναι ρε! Τα ίδια και τα ίδια θα γράφω με μικρές δόσεις επικαιρότητας και χλευασμού. Θα βάζω το δαχτυλάκι μου στην κοινωνία που ζω. Ας πέσει η γελοιότητά της πάνω του. Ας μου το λιώσει. Καλύτερα ρομαντικός παρά ηλίθιος. Μπορεί να βρω κι' άλλους. Μπορεί κάτι ν' αλλάξει. Οι άλλοι τι θ' αλλάξουν; Οι ηλίθιοι, ηλίθια ζουν. Ηλίθια μεγαλώνουν. Σαπίζουν. Δεν ωριμάζουν. Βλέπετε, δύσκολο δεν είναι να μεγαλώσεις. Δύσκολο είναι να μείνεις παιδί.