Rib and Sea

Του Μπάμπη Κωνσταντάτου.
 
Αυτό το θέμα το είχα πολύ καιρό στο μυαλό μου, ωστόσο περίμενα να κάνω ακόμα κάτι, έτσι ώστε να βγάλω πιο πλήρη συμπεράσματα και μετά να τα πω και σε σας. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Όταν πήρα το camper, ήταν μεν το πρώτο αυτοκίνητο με πετρέλαιο που αποκτούσα, αλλά με τους ντιζελοκινητήρες είχα επαφή, από τη χρήση τους σε σκάφη. Έτσι, όταν γύρισα για πρώτη φορά τη μίζα του camper και άκουσα τον χαρακτηριστικό ήχο των ψεκαστήρων, ήμουν σε θέση να γνωρίζω, ότι η συμπεριφορά του ποδιού μου πάνω στο γκάζι δεν θα έπρεπε να είναι η ίδια, όπως στα αυτοκίνητα με τους βενζινοκινητήρες. Αυτό ήταν η πρώτο που σκέφτηκα αλλά και εφάρμοσα, όσον άφορά στην οδηγική συμπεριφορά μου προς το μοτέρ.

Σίγουρα, οι σύγχρονοι ντιζελοκινητήρες είναι πολύ εξελιγμένοι, ώστε στην απόδοση της ισχύος ο οδηγός να μην διαπιστώνει διαφορές από τους αντίστοιχους βενζίνης (γι’ αυτό και έγιναν αμέσως τόσο φιλικοί προς τον οδηγό) με αποτέλεσμα η συμπεριφορά του προς αυτούς να παραμένει η ίδια όπως και  στους βενζινοκινητήρες. Και εδώ είναι η πρώτη παγίδα της εξέλιξης του κινητήρα πετρελαίου. Ίσως κάποιοι διαφωνήσουν με αυτό που θα πω, αλλά αφήστε καλύτερα τον χρόνο να το δείξει. Και εννοώ, το πόσο θα στοιχίζει σε κόστος συντήρησης ένας πετρελαιοκινητήρας, που ο χρήστης θα του συμπεριφερθεί σαν πετρελαιοκινητήρα και πόσο ένας αντίστοιχος που ο οδηγός του θα τον «γκαζώνει» σαν να ήταν βενζινοκίνητος.
 
Αυτή η συμπεριφορά διέπεται από τους εξής  κανόνες:

1. Όταν γυρίσουμε το κλειδί στον κινητήρα diesel, περιμένουμε να σβήσουν τα λαμπάκια των αισθητήρων και μετά ενεργοποιούμε τη μίζα, και πάντα με νεκρά και πατημένο το συμπλέκτη (το πετρέλαιο χρειάζεται προθέρμανση αφού η ανάφλεξη επιτυγχάνεται με την πίεση και τη θερμοκρασία, και όχι με τον σπινθήρα του μπουζί, όπως στον βενζίνης).

2. Πριν κομπλάρουμε την ταχύτητα περιμένουμε να ανέβει μια γραμμή η θερμοκρασία αλλά και στη συνέχεια δεν φορτσάρουμε μέχρι ο δείκτης θερμοκρασίας να φτάσει στην ιδανική θέση λειτουργίας του.

3. Το φάσμα των στροφών, που ο κινητήρας πετρελαίου αποδίδει τη ροπή του, είναι 1.500-3.000 σ.α.λ., ενώ η υποβοήθηση της τουρμπίνας ανοίγει κοντά στις 2000 σ.α.λ. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές ταχυτήτων αλλά και στην κίνηση στο ταξίδι το στροφόμετρο δεν θα πρέπει να ξεπερνάει αυτά τα όρια (εκατέρωθεν). Σίγουρα, θα υπάρξουν φορές που θα πρέπει να «γεμίσει» το μοτέρ με περισσότερες από 3000 σ.α.λ., ωστόσο αυτό θα πρέπει να το κάνετε μόνον όταν υπάρχει ανάγκη (π.χ. μια μεγάλη ανηφόρα) και όχι σε κάθε αλλαγή σχέσης, για να πιάσετε πιο γρήγορα μεγάλες ταχύτητες.

4. Στον τουρμπάτο πετρελαιοκινητήρα το φίλτρο αέρα είναι το πνευμόνι του. Όσο πιο καθαρό είναι αυτό, τόσο καλύτερα αποδίδει την ισχύ του το μοτέρ. Συμβουλή: Αλλάζετέ το συχνά (κάθε 10.000 χλμ) για να έχετε ήσυχο το κεφάλι σας και πάντα καθαρό τον αέρα στην τουρμπίνα.

5. Όταν αποφασίσετε να ενεργοποιήσετε το air condition, μη το κάνετε με το μοτέρ να δουλεύει σε ψηλές στροφές. Αφήστε το γκάζι, για να πέσουν οι στροφές στο ρελαντί, πατήστε το κουμπάκι ενεργοποίησης του air condition και στη συνέχεια συνεχίστε στην ταχύτητα του ταξιδιού.

6. Τελευταίο άφησα το καύσιμο, εννοώντας την ποιότητά του, που ίσως θεωρείτε ότι εδώ εσείς δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα περισσότερο από το να εμπιστεύεστε το πρατήριο. ΛΑΘΟΣ.

Πάμε πάλι στην αρχή, δηλαδή στη στιγμή που παρέλαβα το camper και βγήκα στο δρόμο. Πρώτο μέλημα, φυσικά, να το φουλάρω με πετρέλαιο. Και εδώ εφάρμοσα αυτά που ήξερα από τα σκάφη. Δηλαδή, τροφοδοσία κατά προτίμηση όσο πιο πρωί γίνεται και όχι αναζήτηση της πιο φτηνής τιμής. Η φτηνή τιμή είναι μεγάλη παγίδα, γιατί το κέρδος το πρατηριούχου είναι τόσο μικρό, έτσι ώστε για να μην ζημιωθεί πουλώντας φτηνά, ή θα πρέπει να κλέψει λίτρα, ή να πουλήσει λαθραίο πετρέλαιο ή νοθευμένο. 

Επειδή εμένα και οι τρεις αυτές εκδοχές με χαλάνε, επιλέγω πρατήρια με τιμές προς το... ακριβό, ενώ πάντα φουλάρω το ρεζερβουάρ και μηδενίζω το κοντέρ. Έτσι σε κάθε γέμισμα είμαι σε θέση να γνωρίζω με απόκλιση 2-3 λίτρα, αν η ποσότητα που θα πληρώσω είναι αυτή που έπεσε στο ρεζερβουάρ.

Σχεδόν όλα τα σύγχρονα οχήματα έχουν flowscan, τα οποία δείχνουν την κατανάλωση σε λίτρα/100χλμ. Ωστόσο ο καλύτερος τρόπος είναι να γεμίσετε το ρεζερβουάρ μηδενίζοντας το κοντέρ και όταν ξαναγεμίσετε να κάνετε υπολογισμό πόσο καταναλώσατε ανά 100χλμ. Αν το κάνετε δυο-τρεις φορές, παίρνοντας πετρέλαιο από πρατήριο που είστε σίγουροι ότι δεν κλέβει, θα διαπιστώσετε ότι η κατανάλωση σε λίτρα/100χλμ. δεν διαφέρει σχεδόν καθόλου.

Για να δούμε τώρα τι γίνεται με την ποιότητα του καυσίμου, που αυτό είναι και το πιο σοβαρό, αφού το κακό καύσιμο μπορεί να επιφέρει μέχρι ακινητοποίηση του αυτοκινήτου, πέρα από τη ζημιά σε ζωτικής σημασίας μέρη του κινητήρα, σε  βάθος χρόνου. Και επειδή έχω εμπεδώσει καλά το «παθαίνω και μαθαίνω» θα σας διηγηθώ πρώτα τι έπαθα.

Είχα κάνει γύρω στις 20.000 χλμ. με το camper μου, επιλέγοντας, όσο ήταν δυνατόν, τα πρατήρια που έβαζα πετρέλαιο (απέφευγα αυτά που ήταν πάνω στις εθνικές, και προτιμούσα αυτά που διαχειρίζονταν οι ίδιες οι εταιρίες), όταν ξαφνικά το μοτέρ μου άρχισε να κάνει διακοπές στην ταχύτητα ταξιδίου. Σαν πρώτη φάση άλλαξα φίλτρο και καθάρισα τον αισθητήρα των καυσαερίων. Σταμάτησαν, αλλά μετά από μερικές τροφοδοσίες συνεχίστηκε το ίδιο πράγμα. Για να βρω κάποια άκρη προμηθεύτηκα ένα ειδικό χωνί με φίλτρο (το ήξερα από τον Ιωσήφ που το είχε εισάγει πρώτος από Αμερική) και σε ένα ταξίδι στην Τουρκία, από το ξεκίνημά μου, έβαλα πετρέλαιο χρησιμοποιώντας αυτό το χωνί, με αρχή το πρατήριο της γειτονιάς μου. Δεν παρατήρησα τίποτα το περίεργο σ’ αυτό.

Η δεύτερη τροφοδοσία έγινε στο πρατήριο της Shell στα θερμά λουτρά των Θερμοπυλών, εκεί όπου έβαζα πάντα όταν πήγαινα βόρεια. Καθώς, λοιπόν, έριχνα το πετρέλαιο στο χωνί και αυτό γέμιζε, περιμένοντας να αδειάσει παρατήρησα κάτι αιωρήματα στο μέγεθος κεφαλιού της καρφίτσας, καφέ χρώματος, τα οποία το φίλτρο δεν τα συγκρατούσε, αλλά τα έβλεπα να κολυμπάνε στο καύσιμο μέχρι αυτό να εισέλθει στο ρεζερβουάρ. Φώναξα αμέσως τον πρατηριούχο, του τα έδειξα και τον ρώτησα τι ήταν αυτά. Μου απάντησε πως είναι μύκητες που η εταιρία βάζει στο biodiesel και είναι απαραίτητοι για να γίνει η ζύμωση αυτού του καυσίμου ώστε να είναι κατάλληλο για καύση.

Παραξενεύτηκα, αλλά δεν είπα τίποτα, αφού δεν γνώριζα τίποτα για το θέμα. Στη συνέχει αυτού του ταξιδιού υπήρξαν οι ενοχλητικές διακοπές του κινητήρα, αλλά μετά από τις άλλες τροφοδοσίες (πάντα με τη χρήση του χωνιού κατά τις οποίες δεν παρατήρησα τίποτα παρόμοιο), ο κινητήρας δούλευε μαι χαρά.

Ωστόσο, όταν επέστρεψα στην Αθήνα μπήκα στην ιστοσελίδα της Shell και τους έστειλα ένα mail, στο οποίο τους περιέγραψα τι είχα παρατηρήσει στη λειτουργία του κινητήρα μου και τι μου είχε πει ο συγκεκριμένος πρατηριούχος  για τους μύκητες. Πολύ σύντομα με κάλεσε κάποιος υπεύθυνος στο τηλέφωνο, ζητώντας να του πω λεπτομέρειες. Και μετά με πήρε ξανά και ξανά και ξανά. Κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, αφού ναι μεν παραδέχτηκαν ότι αυτό δεν έπρεπε να συμβαίνει, αλλά οι εξηγήσεις τους δεν με ικανοποιούσαν.

Και τότε έψαξα και βρήκα κάποιον ειδικό στα πετρέλαια, και να τι έμαθα:

Το πετρέλαιο που διανέμεται από τα διϋλιστήρια είναι μείγμα ορυκτού πετρελαίου και biodiesel 1:1. Το biodiesel, όπως προανέφερα, για να είναι κατάλληλο για την καύση θα πρέπει να περιέχει κάποιους μύκητες, οι οποίοι, όμως, δεν πρέπει να περνάνε στο ρεζερβουάρ. Για να μη γίνεται αυτό η αντλία τροφοδοσίας διαθέτει κάποια φίλτρα που τους κατακρατάνε.  Τώρα τι συνέβαινε με τα φίλτρα του πρατηρίου στις Θερμοπύλες δεν το γνωρίζω αλλά και δεν μπόρεσα να μάθω, όταν, όμως πέρασα από εκεί λίγο καιρό μετά από την τελευταία επικοινωνία της εταιρίας και διαβεβαίωση ότι τα καύσιμά τους είναι καλά και να συνεχίσω να εμπιστεύομαι αυτή την εταιρία (δεν υπάρχει πια Shell, αλλά διατηρείται ακόμα το brand name), βρήκα το εν λόγω πρατήριο κλειστό. Τυχαίο; Ίσως. Από τότε ο κινητήρας μου δουλεύει μια χαρά, και μάλιστα όταν έβγαλα το φίλτρο του πετρελαίου και το άδειασα, το περιεχόμενό του το είδα πεντακάθαρο.

Και θα ήμουν απόλυτα ήσυχος, αν Κώστας, κι αυτός ταξιδευτής καμπεράς, δεν μου έλεγε ότι από βρώμικα πετρέλαια παρά λίγο να πετάξει την τρόμπα του πετρελαίου, ενώ μου έδειξε και τι είχε βρει μέσα στο ρεζερβουάρ του όταν το κατέβασε για να το καθαρίσει. Οι συσσωρευμένοι μύκητες ήταν σαν μια μάζα πλαστικής ύλης σε τόσο μεγάλη ποσότητα, που μπλοκάριζαν την αντλία (στα Fiat η αντλία είναι μέσα στο ρεζερβουάρ).

Χωρίς καμία καθυστέρηση πήγα το camper στην αντιπροσωπεία, το ανέβασαν στη ράμπα και κατέβασαν το ρεζερβουάρ. Και όταν μαζεύτηκε με το σφουγγάρι ό,τι υπήρχε στον πυθμένα του και είδα ότι μετά από 65.000 χλμ., όπου καταναλώθηκαν πάνω από 6.500 λίτρα πετρελαίου, δεν υπήρχε καθόλου νερό παρά μόνον κάποια λίγα φυσιολογικά κατάλοιπα και μόνο μια μικρή μάζα, σαν ρεβύθι, από μύκητες, ησύχασα και ικανοποιήθηκα με την τακτική συντήρησης και επιλογή τροφοδοσίας του κινητήρα μου.

Στο video που ακολουθεί παρακολουθήστε τη διαδικασία του κατεβάσματος και καθαρισμού του ρεζερβουάρ, η οποία δεν είναι ούτε δύσκολη δουλειά ούτε η δαπάνη μεγάλη, και... εσείς αποφασίζετε.