Rib and Sea

Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Φωτογραφίες : Αρχείο Zodiac.

Ο Pierre Debroutelle υπήρξε μηχανικός της "Zodiac" και απόμαχος πιλότος, με πείρα κυρίως στα αερόστατα. Κάποια καρδιακά όμως προβλήματα τον ανάγκασαν, από κάποια στιγμή και μετά, να καθηλωθεί στο έδαφος. Η "Zodiac", που ιδρύθηκε το 1896, ειδικευόταν στην κατασκευή υπερελαφρών αεροσκαφών και αερόστατων. Η ιδέα για την κατασκευή της πρώτης φουσκωτής βάρκας ρίχνεται το 1934. Απώτερος σκοπός η μεταφορά εκρηκτικών υλών και πολεμοφοδίων από τις παραλίες στα υδροπλάνα, μεταφορά που γινόταν μέχρι τότε με τις μεταλλικές βάρκες εκείνης της εποχής και εγκυμονούσε πολλούς κινδύνους. Η πρόταση υποβάλλεται από ένα Γάλλο αξιωματικό του στρατού στον Debroutelle και εκείνος αποδέχεται την πρόκληση.

Κατασκεύασε λοιπόν στην αρχή δύο μικρά αερόστατα, μήκους τριών μέτρων και διαμέτρου 45 εκατοστών, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σαν πλωτήρες για την καινούργια βάρκα. Το πάτωμα κατασκευάστηκε από χοντρό κόντρα πλακέ θαλάσσης, ενώ στον καθρέφτη ανοίχτηκαν δύο τρύπες οι οποίες παρείχαν την δυνατότητα ελιγμών με την βοήθεια δύο ξύλινων κουπιών. Στην πλώρη τοποθετήθηκε ένα ύφασμα για να κρατάει το νερό έξω απ' τη βάρκα. Ο Debroutelle αρχίζει στη συνέχεια να ασχολείται σοβαρά με την ιδέα της εφαρμογής του αερόστατου στο νερό, και το 1940 κατασκευάζει ένα φουσκωτό με μορφή "καγιάκ", στον ξύλινο καθρέφτη του οποίου (στερεωμένος στους αεροθαλάμους με ξύλινες σφήνες) τοποθετεί μια πρωτότυπη εξωλέμβια 9 ίππων της εποχής με το όνομα "Lutelia". Στο σκάφος εκείνο δόθηκε η ονομασία "Type A".

Μεταξύ των ετών 1940 και 1945, ο Debroutelle χρησιμοποιεί την τεχνική των αερόστατων, αφού πρώτα στεγανοποιεί το πανί, που χρησιμοποιεί για την κατασκευή του, με βερνίκι. Το ύφασμα αυτό ανταποκρίνεται στο νερό με επιτυχία, κατά την διάρκεια των δοκιμών. Το 1945 η "Zodiac" πατεντάρει το πρώτο σύστημα κολλήματος του καθρέφτη στους αεροθαλάμους, χρησιμοποιώντας μια ελαστική ταινία, με σκοπό την απορρόφηση των κραδασμών.

Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, το Γαλλικό Ναυτικό παρήγγειλε στην "Zodiac" φουσκωτά σκάφη για τους πεζοναύτες. Τα σκάφη εκείνα ήταν στενά, είχαν μήκος 3.20 μέτρα, ξύλινα αποσπώμενα πατώματα και ξύλινη καρίνα. Το ύφασμα με το οποίο κατασκευάζονταν ήταν από βαμβάκι με κάλυψη φυσικού καουτσούκ. Τα παρελκόμενα ήταν ραμένα, και τα υπόλοιπα μέρη του σκάφους κολλημένα με το χέρι. Ένα από τα σκάφη εκείνα χρησιμοποιούσε και ο Debroutelle για δική του χρήση.

Το 1947 η Ευρώπη μπαίνει στον πυρετό του θαλάσσιου σκι, μόδα που έρχεται απ' την Αμερική. Ο Debroutelle δέχεται μια περίεργη παραγγελία, η οποία αποτελεί πρόκληση. Να κατασκευάσει ένα φουσκωτό που να μπορεί να τοποθετηθεί στον καθρέφτη του μια εξωλέμβια μηχανή 22 ίππων και συγχρόνως να πακετάρεται και να μπαίνει στο πορτ μπαγκάζ της περίφημης για την εποχή εκείνη Citroen 15! Επρόκειτο στην ουσία για επιθυμία περιπλανώμενου δασκάλου θαλάσσιου σκι, την οποία ο Debroutelle δεν αρνήθηκε να ικανοποιήσει.

Το 1948 ο Γαλλικός στρατός εκποιεί τα μεταχειρισμένα φουσκωτά της "Zodiac", με αποτέλεσμα, τα επαναστατικά για την εποχή εκείνη σκάφη, να πέσουν στα χέρια ιδιωτών. Έτσι δημιουργείται η ανάγκη επισκευών και συγχρόνως αρχίζει η ζήτηση για την κατασκευή φουσκωτών σκαφών αναψυχής.

Το 1949 κυκλοφορεί κατάλογος όπου το φουσκωτό σκάφος παρουσιάζεται σαν είδος ευρείας κατανάλωσης, με υψηλές ωστόσο τιμές (από τότε ήταν ακριβά τα φουσκωτά και έτσι παρέμειναν!) και σχετικώς "άχαρη" εμφάνιση, ενώ δεν κάλυπταν τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας με τους χωριστούς αεροθαλάμους. Το 1952 αποτελεί χρονιά σταθμό για τα φουσκωτά σκάφη. Ο γιατρός Alain Bombard είναι πεπεισμένος ότι ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να επιζήσει στη θάλασσα με μοναδικά εφόδια τις γνώσεις του και κάτι... αβύθιστο! Αποφασίζει λοιπόν να αποδείξει στην πράξη αυτή την θεωρία του και να διασχίσει τον Ατλαντικό ωκεανό πάνω σ' ένα "Zodiac Mark II". Το εγχείρημά του ολοκληρώθηκε με επιτυχία μετά από 65 ημέρες! Ο αντίκτυπος της προσπάθειάς του στην κοινή γνώμη ήταν μεγάλος, με αποτέλεσμα περισσότερος κόσμος να στραφεί έκτοτε προς το φουσκωτό σκάφος.

Από το 1955 μέχρι το 1960 δημιουργούνται οι πρώτοι σύλλογοι στη Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία και επιχειρούνται ταξίδια όπως το πέρασμα της Μάγχης, παράκτιες βόλτες και αγώνες ταχυπλοίας. Από το 1960 και μετά αναπτύσσεται η ιδέα της απόκτησης σκάφους για την ψυχαγωγία στη θάλασσα, με αποτέλεσμα το φουσκωτό να αποκτήσει ξεχωριστή θέση στην προτίμηση του κόσμου και την παγκόσμια αγορά. Συγχρόνως πραγματοποιούνται οι πρώτες μεγάλες διαδρομές μεταξύ Κορσικής και Γαλλίας, και ακολουθούν ακόμη μεγαλύτερες, ενώ συγχρόνως εμφανίζεται η πρώτη φουσκωτή καρίνα από την "Zodiac" και βελτιώνονται τα υφάσματα (νάϋλον με επίστρωση ελαστομερούς υλικού).

Την δεκαετία του '70 κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα έγχρωμα φουσκωτά σκάφη και την δεκαετία του '80 τα πλαστομερή υφάσματα, που επιτρέπουν την κατασκευή των αεροθαλάμων από μηχανές και ρομπότ, οι πολυεστερικές γάστρες στην αρχή και οι αλουμινένιες στη συνέχεια. Οι τελευταίες δύο δεκαετίες επεφύλασσαν δραματικές "εξελίξεις" στην κατασκευή των φουσκωτών σκαφών, τα οποία μεγάλωσαν και απέκτησαν καμπίνα και χώρους ενδιαίτησης! Συγχρόνως έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες αεριζόμες γάστρες, ενώ στους καθρέφτες τοποθετήθηκαν διπλοί ή ακόμη περισσότεροι εξωλέμβιοι κινητήρες!

Με τέτοιο ραγδαίο ρυθμό αλλαγών είναι άγνωστο τι επιφυλάσσει ακόμη το μέλλον, αν και η συνεχιζόμενη τα τελευταία χρόνια παγκόσμια οικονομική κρίση, με τα σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε και στους κατασκευαστές φουσκωτών σκαφών, μόνο αισιόδοξες σκέψεις δεν επιτρέπει προς το παρόν...