Rib and Sea
Πρόσωπα
Βασίλης Πασχάλης. Τι έλεγε 9 χρόνια πριν για τα "λιμάνια" του Αιγαίου.
Επιμέλεια - Φωτογραφίες : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Μια ανέκδοτη κατάθεση γνώμης του καπτα Βασίλη Πασχάλη το Πάσχα του 2006.
Ο καπτα Βασίλης Πασχάλης είχε αντικαταστήσει τον καπτα Μανώλη Φραγκιαδάκη στο «Ιεράπετρα» της «Λ.Α.Ν.Ε.». Τον συνάντησα στη γέφυρα του πλοίου κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού μας στην Κάσο τον Απρίλη του 2006. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί του και να ακούσω κάποιες απόψεις του, μερικές από τις οποίες «έσπαγαν», κυριολεκτικώς, «κόκκαλα». Βλέποντάς με βεβαίως να του συστήνομαι, για πρώτη φορά, ήταν ιδιαίτερα συγκρατημένος και λιγομίλητος στην αρχή. Γρήγορα όμως ο «πάγος» έσπασε και ο καπτα Βασίλης απεδείχθη ένας ειλικρινής, θαρραλέος, με άποψη και με ευχέρεια λόγου συνομιλητής.
Είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις του τότε για την δημοσιοποίηση εκείνων των "αιρετικών" απόψεών του, αλλά μετά από την πάροδο εννέα χρόνων και με δεδομένη την εν τω μεταξύ συνταξιοδότησή του και όσα μεσολάβησαν με τις προσαράξεις των πλοίων στο λιμάνι της Κάσου, έκρινα σκόπιμο να δημοσιεύσω εκείνη την συνομιλία σήμερα.
Όταν ζήτησα τότε από τον καπετάν Βασίλη Πασχάλη τη γνώμη του για το λιμάνι της Κάσου, τα σχέδια του οποίου εκείνη την εποχή είχαν γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και διενέξεων μεταξύ λιμενολόγων, πλοιάρχων, δημάρχων, υπουργών και καφενόβιων, εκείνος απάντησε :
Ο 93χρονος Γιώργος Νικολάκης Λιόντας και η εκπληκτική μνήμη του!
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Υπάρχουν ανάμεσά μας άνθρωποι, καθημερινοί, που εκπέμπουν μια δυνατή αύρα που σε καθηλώνει, σε μαγεύει, σε κάνει να μη θέλεις να φύγεις ποτέ από κοντά τους, να ακούς επί ώρες τις αφηγήσεις τους. Ο κυρ Γιώργης Νικολάκης ή Λιόντας, όπως συμπληρώνει ο ίδιος, 93 ετών σήμερα, είναι ένας από αυτούς. Κασιώτης κτηνοτρόφος, χωρίς ακαδημαϊκές περγαμηνές και τίτλους, σε καθηλώνει με τις αφηγήσεις, τις μαντινάδες και τον τρόπο της σκέψης του. Μια ζωή στο βουνό και στο μιτάτο αρμέγει αιγοπρόβατα και τυροκομεί με την συντροφιά της συζύγου του Μαρούκλας. Σιτάκα το καλοκαίρι, αλμυροτύρι, γραβιέρα, δρίλα και φέτα τον χειμώνα. Τελευταία, ένα πρόβλημα με τις αρθρώσεις των ποδιών του έχει περιορίσει τις δραστηριότητες και τις κινήσεις του. Δεν παραλείπει όμως να κρατάει ζωντανό το καντήλι του αγαπημένου του αγίου και να πηγαίνει ως εκεί στηριζόμενος στο μπαστούνι του.
Το τυροκομείο της οικογένειας του Γιάννη Βοναπάρτη στην Κάσο.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος
Έχουν περάσει εννέα χρόνια από τότε που ο Γιάννης Βοναπάρτης αποφάσισε να στήσει το πρώτο σύγχρονο τυροκομείο στην Κάσο. Μέχρι τότε είχε διδαχθεί από τους γονείς του την τέχνη και τυροκομούσε μαζί τους στο μιτάτο. Το εγχείρημα πέτυχε και σήμερα ο Γιάννης Βοναπάρτης, η σύζυγός του Μαρία και η κόρη τους Ειρήνη, που αποφοίτησε προσφάτως από την τυροκομική σχολή των Ιωαννίνων, συνθέτουν το τρίπτυχο μιας επιτυχημένης οικογενειακής επιχείρησης τα προϊόντα της οποίας αρχίζουν να έχουν ζήτηση και στις αγορές εκτός Κάσου. Η γραβιέρα, η φέτα και η δρίλα των Βοναπάρτηδων γίνονται πλέον ανάρπαστα τόσο στην γειτονική Κάρπαθο όσο και στις αγορές της Αθήνας και του Πειραιά.
Δείτε και ακούστε τι μου είπε ο Γιάννης Βοναπάρτης στην πρόσφατη επίσκεψή μου στο τυροκομείο του.
Ο καπταν Δημήτρης Λαδάς μιλάει χωρίς περιστροφές για τον "Κορνάρο" και τα "λιμάνια" του Αιγαίου.
Σχόλια - Κάμερα - Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Έγινε, προσφάτως, το επίκεντρο των μέσων της μαζικής μας αποχαύνωσης και μπήκε στο στόχαστρο κάποιων όψιμων "καπεταναίων" των καφενείων εξ αιτίας της προσάραξης του πλοίου "Βιτσέντζος Κορνάρος" στον προσήνεμο μώλο του "λιμανιού" της Κάσου. Ο λόγος για τον καπταν Δημήτρη Λαδά, τον έμπειρο καπετάνιο και εξαιρετικό Άνθρωπο, ο οποίος από το 1979 οργώνει με εμπορικά πλοία τις θάλασσες του πλανήτη και από τα τέλη της δεκαετίας του '80 ολόκληρο το Αιγαίο με ποστάλια ελληνικών ακτοπλοϊκών εταιρειών.
Το "Βιτσέντζος Κορνάρος" της ΛΑΝΕ - θυγατρική της ΑΝΕΚ LINES - αντικαθιστά εδώ και μερικές εβδομάδες το "Πρέβελης", που περνάει την ετήσια συντήρησή του, εξυπηρετώντας, εναλλάξ, μαζί με τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα, και την δύσκολη γραμμή της Κασοκαρπαθίας. Επιστροφή στον Πειραιά από Κάσο και Κάρπαθο την Τρίτη το πρωί στις 8, απόπλους για Κύθηρα - Αντικύθηρα - Καψάλι στις 10, επιστροφή στον Πειραιά την Τετάρτη και απόπλους το απόγευμα της ίδια ημέρας για Σαντορίνη, Ανάφη, Σητεία, Κάσο, Κάρπαθο, Χάλκη, Ρόδο και τούμπαλιν! Το δύσκολο εγχείρημα των "άγονων" γραμμών που, δυστυχώς, δεν αναγνωρίζεται...
Ο Νικήτας Κανάκης μιλάει για τους "Γιατρούς του Κόσμου" και την Αποστολή του "Ναυτίλου" στα Ψαρά.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Αν δεν το είχα δει με τα μάτια μου και μου έλεγαν ότι σε ένα μικρό, ακριτικό και ξεχασμένο νησί του Αγαίου οι λιγοστοί κάτοικοί του θα σχημάτιζαν ουρές έξω από την Βιβλιοθήκη του νησιού για να τους εξετάσουν οι "Γιατροί του Κόσμου", θα έλεγα ότι πρόκειται σίγουρα για πρωταπριλιάτικο αστείο! Κι' όμως, όπως θα διαβάσετε στη συνέχεια, δεν ήταν πρωταπριλιάτικο αστείο αλλά η επιβράβευση της ανθρωπιστικής προσπάθειας μερικών γιατρών που τιμούν τον όρκο του Ιπποκράτη και γνωρίζουν ότι κάποια πράγματα στη ζωή δεν αγοράζονται με χρήματα...
Η τριμελής ομάδα των "Γιατρών του Κόσμου", αποτελούμενη από τους Νικήτα Κανάκη, οδοντίατρο και πρόεδρό τους, τον ορθοπεδικό Αλέξανδρο Σουβαντζή και τον παιδίατρο Γιώργο Τομαρά, έφθασαν στα Ψαρά το μεσημέρι της 25ης Μαρτίου με τα φουσκωτά σκάφη των μελών του "Ναυτίλου". Άλλοι δύο γιατροί, ο γαστρεντερολόγος Νίκος Παντελάρος, η παθολόγος Ελένη Δουμάκη και η νοσηλεύτρια Ευγενία Σπύρου, έφθασαν στα Ψαρά με το σκάφος του Βαγγέλη Τρίκα ο οποίος πήγε επί τούτοις στη Βολισσό της Χίου για να τους πάρει. Η εξαμελής αυτή ομάδα των γιατρών ένωσε τις δυνάμεις της με τον γιατρό του νησιού Αντώνη Ρούσσο και σχημάτισαν ένα απίστευτο σύνολο ικανό να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις ανάγκες περίθαλψης των Ψαριανών αλλά ακόμη και τους κατοίκους ενός πολύ μεγαλύτερου νησιού.